Nagroda literacka Nike – prestiżowe polskie wyróżnienie dla najlepszej polskiej książki roku. Przyznawana jest corocznie od roku 1997 przez Fundację tej nagrody.
Zadaniem jest promocja literatury polskiej, szczególnie powieści. Konkurs dotyczy wyłącznie autorów żyjących. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać. Wykluczone z konkursu są opracowania oraz prace zbiorowe.
Zwycięzca wyłaniany jest w trzyetapowym konkursie. Pierwszy etap to przyznanie przez jury 20 nominacji, następnie wybór siedmiu finalistów i z tej grupy wyłaniany jest zwycięzca. Wybór laureata Nike dokonywany jest przez jury na posiedzeniu w dniu wręczenia nagrody.
Autor nagrodzonej książki otrzymuje statuetkę NIKE dłuta Gustawa Zemły oraz nagrodę pieniężną, w 2006 r. wynoszącą 100 000 złotych. Fundatorami Nagrody są Gazeta Wyborcza i Fundacja Agory.
Dotychczas nagrodę Nike otrzymali:
2011 - Marian Pilot "Pióropusz"
2010 - Tadeusz Słobodzianek -"Nasza klasa"
2009 - Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki "Piosenka o zaleznościach i uzależnieniach"
2008 - Olga Tokarczuk "Bieguni"
2007 - Wiesław Myśliwski "Traktat o łuskaniu fasoli"
2006 - Dorota Masłowska "Paw królowej"
2005 - Andrzej Stasiuk "Jadąc do Babadag"
2004 - Wojciech Kuczok "Gnój"
2003 - Jarosław Marek Rymkiewicz "Zachód słońca w Milanówku"
2002 - Joanna Olczak-Ronikier "W ogrodzie pamieci"
2001 - Jerzy Pilch "Pod mocnym aniołem"
2000 - Tadeusz Różewicz "Matka odchodzi"
1999 - Stanisław Barańczak " Chirurgiczna precyzja"
1998 - Czesław Miłosz "Piesek przydrożny"
1997 - Wiesław Myśliwski "Widnokrąg"
*********************************************
"Książka Roku"
jest doroczną nagrodą Polskiej Sekcji IBBY, ustanowioną w 1988 roku, a finansowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Instytutu Książki. Jej celem jest promocja wartościowej i artystycznej polskiej książki dla dzieci. Nagrody i wyróżnienia otrzymują żyjący rodzimi pisarze, graficy i ilustratorzy najlepszych książek dla dzieci, za książki opublikowane od listopada roku poprzedzającego edycję nagrody do końca października roku, w którym nagroda jest przyznawana.
W ramach konkursu "Książka Roku" przyznawana jest zawsze nagroda dla osób fizycznych lub prawnych działających wyjątkowo aktywnie na rzecz upowszechniania czytelnictwa i promocji książki dla młodego czytelnika.
Konkurs ten jest jedyną tego rodzaju imprezą w Polsce, gdzie nagradzani są nie tylko twórcy książki dziecięcej i młodzieżowej, ale również ludzie przyczyniający się do jej upowszechniania.
Nagrodzeni to m.in.:
2011 - Zofia Beszczyńska "Jajko księżyca"
2010 - Marcin Szczygielski "Omega"
2009 - Ewa Nowak "Bardzo biała wrona"
Medale Polskiej Sekcji IBBY
Medale przyznawane są przez nas za całokształt działalności twórczej, najwybitniejszym polskim autorom i ilustratorom książek dla dzieci. Są to nasze polskie odpowiedniki Medali im. Hansa Christiana Andersena, tak zwanych „Małych Nobli”, które przyznaje światowe kuratorium IBBY w Bazylei. Pierwszymi Laureatkami w roku 2000 były Krystyna Siesicka i Olga Siemaszko. Oprócz medali twórcy otrzymują nagrody pieniężne; ich sponsorem od trzech lat jest Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk.
***********************************************
LITERACKI NOBEL
Literacką Nagrodę Nobla przyznaje od 1901 r. Szwedzka Akademia. Kandydatów zgłaszają poprzedni laureaci, członkowie podobnych akademii w innych państwach, profesorowie literatury i historii literatury z uczelni akademickich, przewodniczący związków pisarzy, PEN-klubów z całego świata oraz sami członkowie Szwedzkiej Akademii.
Kandydatury można zgłaszać do końca stycznia. Jest ich zazwyczaj ok. 500, a po pierwszej selekcji zostaje 150-20 nazwisk. W marcu lista zawęża się do 0-20 nazwisk, aby przed wakacjami objąć maksymalnie 5-8. Laureat jest wybierany we wrześniu, a jego nazwisko ogłasza się w październiku, zawsze w czwartek.
W historii nagrody tylko raz przyznano ją pośmiertnie - w 1931 r. uhonorowano nią Erika Axela Karfeldta, nauczyciela i członka Szwedzkiej Akademii.W latach 1914, 1918, 1935 i 1940-43 nagrody nie przyznano.
Czterokrotnie literacką Nagrodę Nobla przyznano podwójnie. Otrzymali ją ex eaquo w 1904 r. hiszpański dramatopisarz Jose Echegaray i francuski poeta Frederic Mistral, autor słownika współczesnego języka prowansalskiego. W 1917 r. dwoma noblistami zostali Duńczycy: Erik Pontoppidan i Karl Gjellerup.Kolejny raz dwoma laureatami byli w 1966 r. szwedzka poetka Nelly Sachs i prozaik z Izraela, tworzący w języku hebrajskim Joseph Samuel Agnon, który m.in. pisał powieści o polskich Żydach. Po raz czwarty podwójny Nobel został przyznany w 1974 r. Szwedom: pisarzowi Eyvindowi Johnsonowi i poecie Harry'em Martinsonowi.
************************************
Literacka nagroda Nobla w latach 2000 - 2011
2000 Gao Xingjian Chiny (od 1998 obywatel Francji)
2001 V. S. Naipaul Trynidad i Tobago, Wielka Brytania
2002 Imre Kertész Węgry
2003 J. M. Coetzee RPA (od 2006 obywatel Australii)
2004 Elfriede Jelinek Austria
2005 Harold Pinter Wielka Brytania
2006 Orhan Pamuk Turcja
2007 Doris Lessing Wielka Brytania
2008 Jean-Marie Gustave Le Clézio Francja i Mauritius
2009 Herta Müller Niemcy
2010 - Mario Vargas LIosa - Peru
2011 - Tomas Gosta Transtromer - Szwecja
Literacki Nobel dla Polaków:
* 1905 — Henryk Sienkiewicz
* 1924 — Władysław Reymont
* 1980 — Czesław Miłosz
* 1996 — Wisława Szymborska